Zawory oddechowe są urządzeniami zabezpieczającymi zbiorniki bezciśnieniowe przed ich rozerwaniem, które mogłoby zajść na skutek przekroczenia dopuszczalnego podciśnienia lub nadciśnienia. Dzięki nim ciśnienie w zbiorniku regulowane jest w sposób automatyczny. Zawory chronią również zbiornik przed uszkodzeniem w trakcie napełniania i opróżniania, pozwalając odseparować jego zawartość od warunków otoczenia poprzez wyrównywanie ciśnień wewnątrz niego.

Zawory oddechowe instalowane są na króćcach oddechowych znajdujących się na szczytach zbiorników lub na króćcach buforowych.

W zależności od kierunku ich przepustowości rozróżnia się dwa typy zaworów:

1. Zawory nadciśnieniowe, służące do odprowadzania nadmiaru gazu na zewnątrz zbiornika, zapobiegając eksplozji;
2. Zawory podciśnieniowe, służące do uzupełniania niedoboru gazu wewnątrz zbiornika, uniemożliwiając implozję;

Na rynku istnieje także sprzedaż zaworów nadciśnieniowo-podciśnieniowych, czyli zawory dwustronnego działania.

Zawory oddechowe, oprócz hermetyzacji zbiornika i utrzymywania w nim odpowiedniego ciśnienia, mają jeszcze kilka innych, bardzo istotnych funkcji. Zabezpieczają zbiornik przed dostawaniem się do niego różnego rodzaju zanieczyszczeń. Chronią również otoczenie przed emisją oparów z wnętrza zbiornika, co jest szczególnie ważne, gdy w zbiorniku znajdują się produkty o uciążliwej, nieprzyjemnej woni lub produkty toksyczne. Zawór oddechowy ma także za zadanie ochronę przed rozwojem mikroorganizmów, będących źródłem wtórnego zanieczyszczenia mikrobiologicznego. Aby temu zapobiec, na zbiorniku montuje się zawory oddechowe wykonane w najwyższym standardzie higienicznym i filtry oddechowe klasy sterylizującej  (tzw. filtry mikrobiologiczne).

Zawory oddechowe stosowane są również w sytuacji, gdy bezwzględnie wymagane jest, by substancję znajdującą się w zbiorniku chronić przed absorpcją dwutlenku węgla. Wówczas na króćcu oddechowym montuje się adsorber dwutlenku węgla a zawór montowany na drugim króćcu zabezpiecza zbiornik przed powstaniem podciśnienia i umożliwia jednocześnie ochronę złoża adsorpcyjnego przed ewentualnym zawilgoceniem.

Zawory, w zależności od produktu magazynowanego w zbiorniku, produkuje się z różnego rodzaju materiałów, np. stali kwasoodpornej AISI 304 lub AISI 316 (tzw. kwasówki), tytanu, czy tworzyw sztucznych np. polietylen, PCV, polipropylen, tetrafluoroetylen czy PVDF. Zawory mogą być stosowane również w urządzeniach znajdujących się na zewnątrz, pod warunkiem, że chronione są od zamarzania poprzez odpowiednio dobrany płaszcz grzejny.

Jednym z największych atutów zaworów oddechowych jest łatwość ich montażu i niskie koszty eksploatacji. Przy wyborze odpowiednich zaworów warto zwrócić szczególną uwagę na te, które wyposażone są w układy monitorowania ciśnienia w zbiorniku. Pozwala to na optymalizację zużycia filtrów, zapobiega dehermetyzacji zbiorników oraz umożliwia osiągnięcie możliwie najwyższej precyzji działania zaworu.