Łożyska kulkowe to jedne z najczęściej bagatelizowanych elementów układów techniki liniowej. Przypominają o sobie dopiero głośniejszą pracą u schyłku okresu eksploatacyjnego. Mimo że nie można powiedzieć, by były częściami szczególnie nowoczesnymi, to za ich olbrzymią trwałością stoi zaawansowana technika.

Ile zastosowań, tyle typów

Łożyska kulkowe mają wiele różnych typów – jak wyglądają najciekawsze z nich, można zobaczyć w serwisie abcnc.pl. Wszystkie jednak dzielą pewne cechy budowy – składają się z „prowadnic”, czyli pierścieni z bieżniami, i kulek, które minimalizują tarcie powstające w czasie ruchu elementów względem siebie. To, że poszczególne łożyska różnią się między sobą konstrukcją, jest ściśle powiązane z bardzo różnymi zastosowaniami. W różnych maszynach i ich częściach do przenoszenia obciążeń osiowych i promieniowych trzeba użyć nieco innej konstrukcji, która będzie wydajniejsza i trwalsza.

Precyzyjna robota

Aby łożyska kulkowe mogły właściwie spełnić swoje zadanie, muszą być wykonane z bardzo wysoką precyzją. Nie chodzi tu jedynie o spasowanie poszczególnych elementów, ale także wykonanie ich samych. Zarówno pierścienie, jak i same kulki muszą mieć maksymalnie gładką powierzchnię. Dzięki temu w czasie pracy łożyska tocznego nie pojawia się dodatkowy opór, który mógłby wynikać z konieczności pokonania niewielkich nierówności na powierzchniach stykających się elementów.

Równie ważne jest, aby cała konstrukcja trzymała wymiar zgodny ze specyfikacją. To istotne, ponieważ w celu skutecznego przenoszenia obciążeń łożyska muszą być idealnie wpasowane w konstrukcję maszyny. Nie mogą powodować zwiększenia nacisku na żaden jej element, a także żadna inna część maszyn nie może hamować ruchu łożysk.

Lepsze materiały – większa trwałość

Skłonność do bagatelizowania łożysk wynika z tego, że nawet dość nietypowe modele są jednak relatywnie tanie. Warto jednak spojrzeć na to szerzej – wymiana łożysk nie tylko wymaga zatrzymania urządzenia, ale zwykle też demontażu sporej jego części, a to zajmuje wiele czasu. Choćby już z tego powodu warto przy wyborze łożysk skupić się na staranności ich wykonania i jakości materiałów, z których powstają. Obowiązujące normy nakładają tu co prawda pewne ograniczenia, jednak na rynku dostępne są wersje słabsze i mocniejsze od różnych producentów. Oszczędzania na łożyskach wydaje się zawsze kiepskim pomysłem. Tylko dobre jakościowo stopy pozwalają nie tylko na precyzyjne wykończenie, ale również stworzenie takich łożysk, które będą się zużywały bardzo wolno. Prędzej czy później zawsze do tego musi dojść, ale za kilka procent wyższą cenę można przedłużyć żywotność maszyn nawet o kilkadziesiąt procent.