Przed podjęciem decyzji o otworzeniu lokaty bankowej należy zawsze zwracać uwagę, jaki rodzaj oprocentowania występuje w danej ofercie. Możemy ponadto spotkać się z kilkoma terminami służącymi do określenia oprocentowania lokat, dlatego warto je poznać, aby zwiększyć swoją wiedzę przed dokonaniem wyboru najlepszej lokaty.

Rodzaje oprocentowania lokat bankowych:

• oprocentowanie stałe,
• oprocentowanie zmienne.

Nazewnictwo służące do określenia oprocentowania lokat:

• oprocentowanie nominalne,
• oprocentowanie efektywne,
• oprocentowanie netto,
• oprocentowanie rzeczywiste.

Oprocentowanie stałe i zmienne

Oprocentowanie stałe

W przypadku stałego oprocentowania mówimy o jednakowej wysokości oprocentowania przez cały czas trwania umowy. Takie rozwiązanie ma zarówno zalety, jak i wady. Z jednej strony można wyliczyć zysk jeszcze przed podpisaniem umowy, co gwarantuje przewidywalność i pewność zarobku. Z drugiej strony lokata bankowa ze stałym oprocentowaniem może w dłuższym okresie czasu okazać się niekorzystna, np. w sytuacji rosnących stóp procentowych. Inwestycja w tego rodzaju lokaty opłaca się natomiast w momencie, gdy stopy są na wysokim poziomie i spodziewamy się że niedługo zaczną maleć. Wybierając wysoko oprocentowane lokaty możemy w takiej sytuacji osiągnąć całkiem spory zysk. Przed wyborem konkretnej oferty warto przejrzeć ranking lokat bankowych, aby zapoznać się z wyróżniającymi się ofertami wielu banków.

Jeśli więc nie lubisz niespodzianek, nie orientujesz się w kwestii stóp procentowych i zależy Ci na pewnym zysku w określonej wysokości, lokata bankowa ze stałym oprocentowaniem będzie bardzo dobrym wyborem.

Zalety oprocentowania stałego:

• przewidywalność i niezmienność zysku,
• szeroki wybór ofert.

Wady:

• mały zysk przy niskich stopach procentowych,
• oprocentowanie lokaty nie zwiększa się przy wzroście stóp procentowych.

Oprocentowanie zmienne

Przeciwieństwem oprocentowania stałego jest oprocentowanie zmienne. Polega ono na tym, że wraz z biegiem czasu jego wartość może zostać podwyższona lub obniżona. Regulamin lokaty wskazuje, od jakich czynników zależy oprocentowanie w danym momencie, jednak najczęściej są to stopy procentowe. Mianowicie, wraz ze wzrostem stóp procentowych w górę idzie też oprocentowanie lokat, a gdy stopy spadają, również tego rodzaju lokaty przynoszą mniejszy zysk.

Jeśli zyskowność lokaty ze zmiennym oprocentowaniem zależy od wysokości stóp procentowych lub innych czynników wskazanych w regulaminie, nie da się z góry obliczyć zysku, jaki uda się osiągnąć po zakończeniu lokaty. Lokaty ze zmiennym oprocentowaniem są więc opłacalne w okresie, gdy istnieje wysokie prawdopodobieństwo podniesienia stóp procentowych, a nie warto ich zakładać, jeśli można przypuszczać, że stopy procentowe niedługo zostaną obniżone.

Zalety oprocentowania zmiennego:

• większy zysk w sytuacji wzrostu stóp procentowych.

Wady:

• mniejszy zysk w sytuacji spadku stóp procentowych,
• nieprzewidywalność wysokości osiągniętego zysku.

Wybór lokaty o oprocentowaniu stałym lub zmiennym ma więc kluczowy wpływ na wysokość zysku z lokaty.

Oprocentowanie nominalne, efektywne,  netto i rzeczywiste

Z kolei drugi podział, który kategoryzuje oprocentowanie na nominalne, efektywne, netto i rzeczywiste, nie ma wpływu na wysokość ostatecznego zysku, jednak pozwala zrozumieć różną terminologię stosowaną przez banki w odniesieniu do oprocentowania lokat bankowych.

Oprocentowanie nominalne

Oprocentowanie nominalne (nominalna stopa procentowa) określa w ujęciu rocznym procentowy zysk, jaki można wypracować na lokacie. Nie uwzględnia jednak efektu kapitalizacji odsetek, czasu trwania lokaty, podatku od zysków kapitałowych, itp. W efekcie, dysponowanie wyłącznie wysokością oprocentowania nominalnego powoduje, że należy dokonać wyliczenia końcowego zysku z uwzględnieniem, np. czasu trwania inwestycji, częstotliwości kapitalizacji odsetek czy podatku. Przykładowo, zakładając 3-miesięczną lokatę bankową na kwotę 1.000 zł przy oprocentowaniu nominalnym 3% w skali roku, a także jednorazowej kapitalizacji odsetek na koniec okresu umowy, musimy wyliczony zysk (1.000 zł x 3% = 30 zł) podzielić następnie przez 12 (ponieważ oprocentowanie nominalne podawane jest w skali roku), pomnożyć później przez 3 (ponieważ nasza lokata założona została na okres 3-miesięczny) i pomnożyć jeszcze przez 0,81 (aby odjąć wysokość podatku od zysków kapitałowych). Ostatecznie więc, zysk z takiej lokaty nie wyniesie 30 zł, lecz zaledwie 6,08 zł. Jeśli dodatkowo kapitalizacja następowałaby częściej niż tylko jeden raz na koniec trwania umowy, to także należałoby to wziąć pod uwagę przy obliczaniu końcowego zysku.

Oprocentowanie efektywne

W odróżnieniu od oprocentowania nominalnego, efektywne uwzględnia efekt kapitalizacji odsetek. Więcej na ten temat można przeczytać tutaj.

Oprocentowanie netto

Oprocentowanie netto to inaczej wysokość oprocentowania „na czysto”, a więc jest to wysokość oprocentowania jaka zostanie osiągnięta po uwzględnieniu podatku od zysków kapitałowych.

Oprocentowanie rzeczywiste

Oprocentowanie rzeczywiste, zwane również realnym, uwzględnia zarówno podatek od zysków kapitałowych jak i inflację. Wysokość oprocentowania rzeczywistego w największym stopniu odzwierciedla więc rzeczywisty zysk z inwestycji.